کوررنگی در سال ۱۷۹۴ توسط شیمیدان بریتانیایی، جان دالتون، که خود به آن مبتلا بود کشف شد. با این حال علت آن تنها با پیشرفت علم ژنتیک در قرن بیستم مشخص شد. این اختلال به افتخار دالتون دالتونیسم نیز نامیده میشود، کوررنگی یک بیماری اختلال ارثی است که در آن فرد قادر به تشخیص یک یا برخی رنگها نمیباشد. سلولهای مخروطی چشم افراد کوررنگ فاقد رنگدانههایی هستند که موجب دیدن رنگها میشوند. به همین دلیل این افراد برخی رنگها را به شکل طیفی از رنگهای خاکستری و سیاه میبینند.
سبب شناسی کوررنگی
سلولهای مخروطی نوعی از سلولهای گیرندهٔ نور هستند که در شبکیه قرار دارند. این سلولها بر اساس تحریکپذیری خود نسبت طول موجهای مختلف نور بر سه دسته تقسیم میشوند:
- سلولهای مخروطی نوع S، که نسبت به طول موجهای کوتاه (حدود ۴۲۰ نانومتر) حساسیت بیشتری نشان میدهند و موجب دیدن رنگ آبی میشوند.
- سلولهای مخروطی نوع M، که نسبت به طول موجهای متوسط (حدود ۵۳۰ نانومتر) حساسیت بیشتری نشان میدهند و موجب دیدن رنگ سبز میشوند.
- سلولهای مخروطی نوع L، که نسبت به طول موجهای بلند (حدود ۵۶۰ نانومتر) حساسیت بیشتری نشان میدهند و موجب دیدن رنگ قرمز و زرد میشوند.
در افراد کوررنگ، در اثر جهش ژنها، یک، دو و یا هر سه نوع سلول مخروطی شبکیه فاقد رنگدانه هایی هستند که موجب دیدن رنگها میشوند.
ژنتیک کوررنگی
کور رنگی یک بیماری ارثی وابسته به کروموزوم X مغلوب است شیوع کوررنگی در مردان بیشتر از زنان است، چرا که الل مربوط به این اختلال مغلوب است و همیشه از مادر به پسر به ارث میرسد. (توضیح: زنان دو کروموزوم X و مردان یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y دارند ) در بیماریهای وابسته به کروموزوم X مغلوب در زنان باید هر دو کروموزوم X معیوب باشند تا بیماری رخ دهد. اگر یک کروموزوم X معیوب باشد بیماری رخ نمیدهد ولی قابل انتقال به فرزندان است. در مردان معیوب بودن تنها کروموزوم X سبب بیماری میشود. بنابراین، فردی که مبتلا به کوررنگی است، مادرش یا مبتلا به کور رنگی است و یا ناقل بیماری.می باشد. در این اختلال کروموزومی سلولهای مخروطی در شبکیه که مسئول درک رنگ هستند دچار اختلال هستند و به همین دلیل بیمار رنگها را درست تشخیص نمیدهد.
درمان کوررنگی
کور رنگی هیچ درمانی ندارد. تشخیص زودرس کوررنگی میتواند مانع بروز مشکلات آموزشی در کودکان شود.