سرطان شامل گروه وسیعی از بیماری هاست که در آن سلول ها توانایی تقسیم و رشد عادی خود را از دست می دهند. در اثر رشد خارج از کنترل سلول ها، توده ای به نام تومور تشکیل می شود. توموری که قابلیت تهاجم به سایر بافت ها را نداشته باشد، تومور خوش خیمیا غیر سرطانی نامیده می شود و در صورتی که تومور گسترده شده یا به طور بالقوه قابلیت پخش شدن به سایر بافت ها را داشته باشد، بدخیم یا سرطانیگفته می شود.رایج ترین سرطان هاکه بیش از نیمی از موارد بدخیمی را تشکیل می دهند، شامل سرطان ریه، پروستات، پستان و روده بزرگ هستند. در این میان سرطان ریه کشنده ترین سرطان است و تقریباً 30% مرگ سالیانه ناشی از سرطان را به خود اختصاص می دهد.
عوامل موثر در بروز سرطان
به طور کلی باید گفت ۵ عامل اساسی در بروز سرطان نقش دارد. اولین عامل شیوه نادرست زندگی است که شامل رژیم غذایی نادرست و نداشتن فعالیت بدنی می شود. دومین عامل سیگار کشیدن و سپس بروز عفونت های باکتریایی و یا ویروسی و بعد از آن عوامل شغلی و آلودگی های محیطی قرار می گیرد. در واقع هر ۵ عامل ذکر شده همراه با تغییرات ژنتیکی باعث بروز سرطان در انسان می شود. وجود سابقه سرطان بین اعضای نزدیک خانواده احتمال دچار شدن به سرطان را افزایش میدهد. وجود جهش در برخی ژنها (که به آنها آنکوژن و ژنهای سرکوبگر تومور میگویند) ، باعث بروز سرطان میشود.
گسترش سرطان :
سرطان به سه طریق به شرح زیر در بدن گسترش مییابد:
از طریق بافت: سرطان به بافت نرمال مجاور حمله میکند.
از طریق دستگاه لنفاوی: سرطان به دستگاه لنفاوی حمله میکند و در عروق لنفاوی حرکت مینماید و به دیگر نقاط بدن میرسد.
از طریق خون: سرطان به سیاهرگها و مویرگها حمله میکند و همراه خون به دیگر نقاط بدن میرسد.
هنگامیکه سلولهای سرطانی از تومور اولیه (اصلی) جدا میشوند و همراه لنف یا خون به دیگر نقاط بدن میرسند، ممکن است توموری دیگر (ثانویه) تشکیل شود. این فرایند را متاستاز مینامند. تومور ثانویه (متاستازی) از همان نوع تومور اولیه است. بهعنوان مثال، اگر سرطان پستان به استخوانها گسترش یابد، سلولهای سرطانی در استخوان در واقع سلولهای سرطان پستان هستند، و بیمای سرطان متاستازی پستان است و سرطان استخوان نمیباشد.
روش های درمان سرطان
روش های اصلی درمان سرطان عبارتند از:
ü جراحی