سرطان ریه (به انگلیسی: Lung cancer) نوعی بیماری است که مشخصه آن رشد کنترلنشده سلول در بافتهای ریه است. اگر این بیماری درمان نشود، رشد سلولی میتواند در یک فرایند به نام متاستاز به بیرون از ریه گسترش پیدا کند و به بافتهای اطراف یا سایر اعضای بدن برسد. سرطان ریه در مراحل اولیه هیچ نشانه ای ندارد و بیماران اغلب زمانی به پزشک مراجعه می کنند که بیماری در مراحل پیشرفته قرار دارد. شاید به همین دلیل باشد که سرطان ریه کشنده ترین سرطان در انسان محسوب می شود. در سراسر دنیا، سرطان ریه شایع ترین سرطان از لحاظ شیوع و مرگ و میر به شمار میرود. در سال ۲۰۰۸، ۱٫۶۱ میلیون مورد جدید، و ۱٫۳۸ میلیون مرگ و میر ناشی از سرطان ریه گزارش شد. بالاترین نرخها در اروپا و آمریکای شمالی است. جمعیتی که احتمال ایجاد سرطان ریه در آنها بیشتر است افراد بالای ۵۰ سال هستند که سابقه کشیدن سیگار دارند. بر خلاف میزان مرگ و میر در مردان، که از بیش از ۲۰ سال پیش در حال کاهش است، نرخ مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در زنان در طول دهههای گذشته افزایش یافته است، و اخیراً در حال تثبیت است.
علائم سرطان ریه
نشانهها و علائمی که ممکن است نشان دهنده سرطان ریه باشند:
- علائم تنفسی: سرفه، خلط خونی، خس خس سینه یا تنگی نفس
- علائم سیستمیک: کاهش وزن، تب، چماقی شدن ناخنهای انگشت، یا ضعف
- علائم ناشی از فشار موضعی: درد قفسه سینه، درد استخوان، انسداد ورید اجوف فوقانی، مشکل در بلعیدن
علل سرطان ریه
شایعترین علت سرطان ریه قرار گرفتن در معرض دود دخانیات برای یک مدت طولانی است که دلیل ۹۰٪ از سرطانهای ریه است. درصد ابتلا به سرطان ریه در افرادی که سیگار نمیکشند ۱۵٪ است، و دلیل این موارد اغلب ترکیبی از عوامل ژنتیکی، گاز رادون،آزبست، و آلودگی هوا از جمله دود سیگار فرد ثالث مربوط میشود. ممکن است سرطان ریه در رادیوگرافی قفسه سینه و مقطعنگاری رایانهای (سیتی اسکن) قابل تشخیص باشد. تشخیص با یک بافتبرداری که اغلب از طریق برونکوسکوپی یا راهنمای سیتی انجام میشود، قابل تایید شدن است.
ژنتیک سرطان ریه
سرطان پس از آسیب ژنتیکی به دیانای گسترش مییابد. این آسیب ژنتیکی بر روی عملکرد طبیعی سلول، از جمله تکثیر سلولی، مرگ سلولی برنامهریزی شده (آپوپتوز) و ترمیم دی ان ای تاثیر میگذارد. هر چقدر آسیب بیشتر میشود، خطر ابتلا به سرطان نیز افزایش مییابداینگونه برآورد شده است که ۸ تا ۱۴٪ از موارد سرطان ریه به دلیل عوامل ارثی ایجاد میشوند. احتمال خطر ابتلا به سرطان ریه در افرادی که خویشاوندان او به این بیماری مبتلا هستند، ۲٫۴ برابر بیشتر است. احتمال دارد دلیل این امر ترکیب ژنها باشد.
درمان سرطان ریه
درمانهای رایج عبارتند از جراحی، شیمیدرمانی، و پرتودرمانی می باشد.